De Droom van Den Haag: Hoe de stad zich ontpopte tot een baken van het internationale recht
Politiek wetenschapper, jurist en schrijver Benjamin Duerr miste een toegankelijk boek over hoe Den Haag de internationale bekendheid als de Stad van Vrede en Recht heeft verworven. Met zijn boek ‘De Droom van Den Haag’ heeft Duerr hier verandering in gebracht.
Tekst en fotografie door Sacha Celine Verheij
Vorige week dinsdag (21 mei 2024) is je nieuwe boek ‘De Droom van Den Haag’ uitgekomen. Waar gaat het over?
In het boek vertel ik het boeiende verhaal van de Vredesconferenties van 1899 en 1907 in Den Haag. Dit waren historische momenten. Het markeerde het begin van een nieuw tijdperk voor Den Haag: het werd de Stad van Vrede en Recht. Vanuit het perspectief van vier sleutelfiguren die aanwezig waren, geef ik een inkijkje in hoe Den Haag zich 125 jaar geleden ontpopte tot een baken van het internationale recht.
“Als je je blik wil verbreden en meer wil leren over wat het effect van internationaal recht op jouw leven heeft, dan ben je bij mijn boek aan het juiste adres.”
Er zijn veel bubbels, zo kan ook de international justice community als bubbel worden gezien. Je vertelt dat je hoopt dat juist mensen buiten deze bubbel je boek gaan lezen. Waarom?
Het gaat mij om het vergroten van de betrokkenheid bij mondiale vraagstukken, daar kan het boek aan bijdragen. Het boek is bedoeld voor een breed publiek dat minder bekend is met het internationaal recht in Den Haag. Daarom heb ik gekozen om vanuit de persoonlijke beleving van vier personages te schrijven. Zij laten zien hoe individuen een bijdrage aan een vreedzamere wereld kunnen leveren. Hun werk heeft nog steeds effect op ons leven.
Wat hoop je te bereiken met je boek?
Met dit boek hoop ik op een informerende en inspirerende manier het publieke gesprek rondom internationaal recht te stimuleren. Ik wil een proces beginnen waarin we als samenleving bespreken welke rol we als Nederland internationaal spelen. Welke rol kan Den Haag op het wereldtoneel spelen? Welke bijdrage kan het leveren aan een betere wereld? Hier moeten we als samenleving over in gesprek gaan, dus ook burgers moeten worden betrokken. Helemaal in het huidige tijdsgewricht met oplopende internationale spanningen.
“We zitten nu in een fase waarin het moeilijk is, ik vind dat geen reden om te stoppen. Juist dan moet je alle energie inzetten om vooruit te gaan.”
Hoe blijf je alsnog hoopvol in deze tijd waarin mensenrechten worden bedreigd, het geloof in de politiek afneemt en polarisatie toeneemt?
De hoop dat een betere wereld mogelijk is, is uit het publieke debat verdwenen, lijkt het. Dat motiveert mij juist om door te gaan. Ik vergelijk het met hardlopen, soms merk ik dat het makkelijker gaat en soms is het moeilijker. We zitten nu in een fase waarin het moeilijk is, ik vind dat geen reden om te stoppen. Juist dan moet je alle energie inzetten om vooruit te gaan.
“Eigenlijk is de situatie van nu vergelijkbaar met toen.”
Juist nu, in tijden van toenemende bewapening en nieuwe oorlogen, speelt Den Haag een belangrijke rol om toch vooruit te gaan. Op wat manier kunnen Den Haag en jouw werk deze rol vervullen?
Eigenlijk is de situatie van nu vergelijkbaar met toen. Eind negentiende eeuw waren er ook internationale spanningen, een wapenwedloop en de dreiging van oorlogen. Er was nauwelijks onderling vertrouwen en weinig samenwerking. Ook nu kan Den Haag landen bij elkaar brengen, een alternatief voor oorlog bieden en de morele kracht van de Stad van Vrede en Recht inzetten
Hoe bedoel je dat precies?
De Vredesconferenties brachten in Den Haag diplomaten, juristen en activisten samen om de dreiging een halt toe te roepen. Er werden verdragen uitgewerkt als vreedzame oplossing voor conflicten. Het idee dat je een conflict tussen twee landen niet meer door een oorlog hoeft op te lossen, maar met een alternatief, kreeg hier vorm: bemiddeling, ook wel arbitrage genoemd. Zo is het Permanent Hof van Arbitrage als onafhankelijk instituut in 1899 ontstaan. Zulke instituten kunnen en moeten we ook nu weer inzetten.
“Door het nieuwe verdrag worden landmijnen nauwelijks nog ingezet. Dat is een concreet voorbeeld van hoe een verdrag uitwerking heeft voor mensen in oorlogsgebieden.”
Om onze lezers een duidelijk beeld te geven van de impact van de Haagse Vredesconferenties, kun je vertellen wat er in de afgelopen 125 jaar is bereikt?
Eén van de verdragen die in Den Haag destijds is gemaakt is het verbieden van zeemijnen. Op basis van deze afspraken is ongeveer 25 jaar geleden een verbod op landmijnen gekomen. Dit is een vreselijk wapen, het ziet geen onderscheid tussen militairen en burgers. Door het nieuwe verdrag worden landmijnen nauwelijks nog ingezet. Dat is een concreet voorbeeld van hoe een verdrag uitwerking heeft voor mensen in oorlogsgebieden. Ook organisaties als de Verenigde Naties of het Internationaal Gerechtshof gaan terug op ideeën die in Den Haag zijn ontwikkeld.
Duerr sluit het interview af met de oproep aan iedereen om gesprekken te voeren over wat we kunnen doen voor vrede en recht op internationaal vlak. Net zoals ideeën over bijvoorbeeld het klimaat voor de regering met burgers wordt besproken, vindt Duerr dat we dat ook op het gebied van internationale betrokkenheid kunnen doen.
Het boek (‘De Droom van Den Haag: De Haagse Vredesconferenties en het ontstaan van een nieuwe wereldorde’) is verkrijgbaar in alle boekwinkels in Nederland. De komende tijd geeft Benjamin Duerr in samenwerking met de bibliotheek boekpresentaties. Deze vinden plaats op 12 juni, 15 juni en 20 juni, een overzicht vind je via ons programma.
