Jongeren duwen klimaatcrisis naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag

Als Stad van Vrede en Recht is Den Haag een passende thuishaven voor de baanbrekende jongerenbeweging voor klimaatrechtvaardigheid: World's Youth for Climate Justice (WYCJ) brengt het grootste probleem ter wereld voor het hoogste gerechtshof ter wereld. 

Twee sleutelfiguren, Yasmin Bijvank, Den Haag Mobilisatie Coördinator, en Nicole Ponce, Azië Front Coördinator, bereiden zich voor op de komende openbare hoorzittingen en geven ons inzicht in hun werk.

Tekst door Sacha Celine Verheij

Als ze - Yasmin tweede van rechts, Nicole derde van rechts - worden gevraagd naar hun eigen visie op klimaatrechtvaardigheid, brengen ze allebei hun unieke perspectieven. Volgens Yasmin beïnvloedt de manier waarop klimaatverandering impact op je leven heeft jouw visie op klimaatrechtvaardigheid. "In Nederland kunnen klimaatproblemen ver weg aanvoelen. Voor velen is het een abstract probleem of iets dat ver weg gebeurt", zegt Yasmin.

"Degenen die minder hebben in het leven, zouden meer moeten hebben in de wet." — Nicole Ponce

Maar op plekken als de Filipijnen, waar Nicole vandaan komt, zijn de effecten van klimaatverandering heel tastbaar. “We ervaren de gevolgen van klimaatverandering uit de eerste hand. Watertekorten en voedselonzekerheid zijn harde realiteiten in mijn land. Toch leggen veel mensen geen direct verband tussen deze problemen en klimaatverandering, maar geven ze de schuld aan slecht bestuur. Als we echter het verband met klimaatverandering niet erkennen, kunnen er grote hiaten ontstaan ​​in de manier waarop we het probleem aanpakken," aldus Nicole. World's Youth for Climate Justice (WYCJ) maakt deze verbanden duidelijker.

"Degenen die minder in het leven hebben, zouden meer in de wet moeten hebben," aldus Nicole — "om preciezer te zijn, degenen die de zwaarste gevolgen van klimaatverandering ondervinden, zouden meer rechtsmiddelen en meer toegang tot rechtvaardigheid moeten hebben." WYCJ, een wereldwijde overkoepelende organisatie voor jongeren die vechten tegen de klimaatcrisis, probeert klimaatverandering aan te pakken via internationaal recht op wereldwijde schaal.

Historische hoorzittingen over klimaatverandering

WYCJ houdt wereldwijd campagnes om klimaatverandering en mensenrechten voor te leggen aan het ICJ om een ​​adviserend oordeel te vragen. Nicole, met een achtergrond in de rechten, legt uit: "Een Adivsory Opinion gaat niet over een specifiek land dat wordt aangeklaagd, aangezien klimaatverandering de hele wereld treft. Het is het hoogste gerechtshof dat richtlijnen en verplichtingen biedt over wat landen moeten doen aan klimaatverandering." De kernrol van Advisory Opinions is het ontwikkelen en verduidelijken van internationaal recht, met name door vast te stellen dat de klimaatcrisis rechtstreeks van invloed is op mensenrechten.

Al het werk van de campagnevoerders van WYCJ en haar jeugdbewegingen lijkt zijn vruchten af ​​te werpen. Op 2 december worden er openbare hoorzittingen gehouden over de wettelijke verplichtingen van staten met betrekking tot klimaatverandering, die duren tot 13 december in Den Haag.

"Dit zijn historische hoorzittingen over klimaatverandering voor het ICJ met een recordaantal mondelinge verklaringen (98 staten en 12 internationale organisaties). Op dit moment probeer ik meer mensen erbij te betrekken en iedereen te laten weten dat deze hoorzittingen plaatsvinden. Dit adviserend oordeel is ook voor jou! U kunt deze hoorzittingen met ons bekijken en als u niet naar Den Haag kunt komen, kunt u uw eigen livestream organiseren," vertelt Yasmin.

Deze Advisory Opinion zal van onschatbare waarde zijn voor organisaties wereldwijd. Het kan juridische argumenten versterken en activisten en regeringen ondersteunen die staten ter verantwoording willen roepen.

Deze Advisory Opinion zal van onschatbare waarde zijn voor organisaties wereldwijd. Het kan juridische argumenten versterken en activisten en regeringen ondersteunen die staten ter verantwoording willen roepen. Als de Advisory Opinion van het ICJ wordt goedgekeurd, kan deze helpen bij het vormgeven van beleid, zelfs in Nederland. Yasmin hoopt dat het een hulpmiddel zal zijn waar Nederlandse inwoners en ambtenaren naar kunnen verwijzen, en dat het de lokale en nationale inspanningen om de klimaatcrisis te bestrijden zal versterken.

"Het voelt oneerlijk dat wij in het mondiale noorden, verantwoordelijk voor een groot deel van de emissies, blijven profiteren terwijl anderen de last dragen." — Yasmin Bijvank

Klimaatrechtvaardigheid gaat verder dan de wetenschap van klimaatverandering

Wanneer Yasmin klimaatrechtvaardigheid bespreekt met mensen in Nederland of Europa, merkt ze op dat het gesprek vaak gericht is op directe lokale gevolgen, zoals angst voor stijgende zeespiegels en mogelijke overstromingen in Nederland. Hoewel dit reële zorgen zijn, wijst ze erop dat klimaatrechtvaardigheid verder gaat dan de wetenschap van klimaatverandering. In de kern gaat het om eerlijkheid. Voor Yasmin gaat het erom te erkennen dat de mensen die het meest worden getroffen door klimaatverandering, meestal in het mondiale zuiden, het minst te zeggen hebben over hoe het wordt beheerd, maar de ergste gevolgen ondervinden. Ze legt uit: "Het voelt oneerlijk dat wij in het Globale Noorden, verantwoordelijk voor een groot deel van de emissies, blijven profiteren terwijl anderen de lasten dragen."

Deze wereldwijde ongelijkheid weerspiegelt de voortdurende erfenis van het kolonialisme, zoals Yasmin opmerkt. Europese landen zoals Duitsland, Frankrijk en Nederland oefenden ooit economische en politieke macht uit over regio's die nu met aanzienlijke klimaatrisico's worden geconfronteerd. "Zelfs als ik Indonesië niet rechtstreeks heb gekoloniseerd, zijn de structuren die deze relaties in stand houden nog steeds aanwezig," voegt Yasmin toe.

Nicole ziet ook hoop nu kleine eilandstaten het verhaal over klimaatproblemen beginnen te veranderen en hun stem laten horen op het wereldtoneel.

"Mensen associëren klimaatrechtvaardigheid vaak niet met dekolonisatie-inspanningen", legt Nicole uit. Ze benadrukt hoe de koloniale geschiedenis de perceptie van klimaatrechtvaardigheid vandaag de dag beïnvloedt. "Klimaatrechtvaardigheid gaat niet alleen over het milieu; het is gekoppeld aan dekolonisatie," zegt ze. Ze wijst erop dat de instellingen die internationale reacties op klimaatproblemen vormgeven, zijn opgericht in de koloniale tijd en vaak de belangen dienen van degenen die ze hebben gecreëerd. Deze historische dynamiek beïnvloedt hoe functionarissen uit het Globale Zuiden zichzelf zien in internationale ruimtes zoals het ICJ. Maar Nicole ziet ook hoop nu kleine eilandstaten het verhaal over klimaatproblemen beginnen te veranderen en hun stem laten horen op het wereldtoneel.

Elke stem doet ertoe: "Je kunt een video van 30 seconden maken over je ervaring met klimaatverandering, of dat nu in Den Haag is of ergens anders. Gebruik #WitnessStand en we delen het op ons platform."

Hoe u betrokken kunt raken bij klimaatrechtvaardigheid

Zowel Yasmin als Nicole benadrukken de rol van Den Haag als een hub voor vrede en rechtvaardigheid. "Deze stad herbergt de rechtbanken van de wereld," zegt Nicole, "en we hopen dat mensen hier het verband zien. Klimaatrechtvaardigheid is een kwestie van mensenrechten."

Om inwoners erbij te betrekken, organiseert WYCJ evenementen in de stad. Van het organiseren van openbare vertoningen van documentaires [aankomende YUMI-filmavond op 16 november] tot het faciliteren van discussies tijdens de komende ICJ-hoorzittingen over klimaatrechtvaardigheid. Het doel is om een ​​ruimte te creëren waar iedereen zich welkom voelt en verbonden is met deze zaak, zelfs als ze niet direct worden getroffen door klimaatproblemen.

Den Haag loopt misschien niet dezelfde directe risico's als andere delen van de wereld, maar klimaatverandering is hier al zichtbaar. "Het is 20 graden in oktober en het regent nauwelijks", merkt Yasmin op.

Nicole stelt dat elke stem ertoe doet. "Je kunt een video van 30 seconden maken over je ervaring met klimaatverandering, of dat nu in Den Haag is of ergens anders. Gebruik #WitnessStand en we delen het op ons platform."

Bezoek de WYCJ-website voor meer informatie over evenementen, manieren om te steunen, informatie over de openbare hoorzittingen of vrijwilligersmogelijkheden. En vergeet niet dat dit niet alleen een wereldwijde beweging is, maar ook een lokale, en dat de stemmen van de inwoners van Den Haag nodig zijn om impact te maken.